RedStrong Red (default) BlueCalm Blue GreenFresh Green

Chose your color scheme.

«Եթէ երիտասարդութիւնը մէկ քայլ մեզանից առաջ չքայլի` մենք կորած ենք»

Posted on August 14, 2000, by , under Հարցազրույցներ.

ԸՆԿ. ՀՐԱՆՏ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆԻ ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ «ՌԱԶՄԻԿ» ՊԱՇՏՕՆԱԹԵՐԹԻՆ

Երեւան, 14 Օգոստոս, 2000 (Հ.Յ.Դ. Մամլոյ Դիւան).- Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի ներկայացուցիչ ընկ. Հրանտ Մարգարեանի հարցազրոյցը՝ Հ.Յ.Դ. Լիբանանի Երիտասարդական Միութեան պաշտօնաթերթ «Ռազմիկ»ի հետ։
-Քանի մը խօսքով պատմեցէք վերջերս տեղի ունեցած Հ.Յ.Դ. 28-րդ Ընդհանուր Ժողովի յատկապէս այն որոշումներու մասին, որոնք կ՚առնչուին երիտասարդութեան հարցերուն: Ո՞րքանով այդ որոշումները այսօր կը գործադրուին:

-Պէտք է ասեմ, որ ընդհանրապէս Ընդհանուր ժողովում, ինչպէս որեւէ դաշնակցական ժողովում, երիտասարդութիւնը մեծ ուշադրութեան առարկայ էր եւ դա շատ բնական է, քանի որ ամէն մի շարժում, ամէն մի կուսակցութիւն ու գաղափարախոսութիւն իր շարունակականութեան մէջ է, որ արժէք է ներկայացնում: Եւ այդ շարունակականութիւնն ապահովելու ճիգը, բնականաբար, նաեւ մեր ճիգն է, եւ այդ առումով մեր երիտասարդական-պատանեկան շարժումը միշտ էլ պիտի լինի մեր ուշադրութեան առարկան։

Խնդիրն այն է, որ անկախ նրանից թէ ի՛նչ կառոյցով պիտի աշխատի մեր երիտասարդական միութիւնը, այսինքն տեխնիկական հարցերը մենք ինչպէ՛ս կարող ենք լուծել որպէսզի երիտասարդականը աւելի աշխատունակ եւ շարժուն կառոյց դառնայ, մեզ համար, տրամաբանօրէն, աւելի շատ կարեւորւում է երիտասարդութեան մէջ տիրող մթնոլորտը։

Ես էլ եմ ժամանակին երիտասարդ եղել, ճիշտ այդ առումով էլ երիտասարդութիւնը ինձ համար նախանձելի մի տարիք է, ինչպէս ցանկացած մարդու համար։ Բայց այսօր երիտասարդութիւնից մեր սպասելիքը մի քիչ աւելին է։ Այսինքն մենք մեր փորձով, տարիքով եւ աշխատանքով յաճախ համակերպւում ենք այնպիսի երեւոյթների հետ, յաճախ հաշտուողական կեցուածք ենք որդեգրում այնպիսի երեւոյթների նկատմամբ, այլ խօսքով ընդունում ենք այնպիսի մի կեցուածք, որը մեզ համար անթոյլատրելի պիտի լինէր եթէ երիտասարդ լինէինք։ Եւ ճիշտ այս առումով էլ մեր սպասելիքը, ակնկալիքն երիտասարդութիւնից այլ է։

Մեր ակնկալիքներից առաջինը այն է, որ երիտասարդութիւնը լինի այդ համակերպումի, հաշտուողականութեան դէմ առաջին ապստամբողը։

Երկրորդը, եթէ առաւել մեծ տարիք եւ կենսափորձ ունեցող անձիք՝ կեանքի փորձից, զանազան հաշուարկումներից եւ կեանքի իրականութիւնից թելադրուած որոշ ինքնազիջումի են գնում եւ նրանց մօտ պակսում է սկզբունքայնութիւնը, ապա մեր երիտասարդութեան մօտ պիտի իշխի սկզբունքայնութիւնը։ Երիտասարդութիւնը կուսակցութեան մէջ այդ թարմ շունչը բերողն է եւ պէտք է այդ որակը լինի։

Ամէն մի սերունդ ունի իր անելիքը։ Ես հաւատում եմ, որ մեր սերնդին պատկանող երիտասարդութիւնը իր անելիքն արել է։ Այժմ ձեր, նոր սերնդի ժամանակն է։ Եւ այդ առումով, բնական է, որ մենք ձեզանից դժգոհ լինենք, սակայն դժգոհ լինում են երկու կերպ. առաջին՝ երբ դուք, նոր սերունդը մեզանից առաջ է վազում եւ երկրորդ ու աւելի վատը՝ երբ նա դանդաղում է եւ նոյնիսկ իր նախորդ սերնդից յետ է մնում, չի հասնում նրան։ Այս վերջինը աններելի է, իսկ առաջինը՝ բնական։ Աւելի տրամաբանական եմ գտնում այն, որ երիտասարդութիւնը մէկ քայլ մեզանից առաջ լինի։ Այդ իրականութիւնը այսօր չկայ։

Ասեմ նաեւ, որ ինձ համար երիտասարդութիւնը այն սերունդն է, որ երկու հիմնական արժէքների պիտի հաւատայ, դրանք ամէն գնով պիտի պահպանի եւ դրանց վրայ գուրգուրայ, մանաւանդ մեր այսօրուայ իրականութեան պայմաններում։ Այդ երկու արժէքներից առաջինը արդարութեան ձգտումն է կամ անարդարութեան դէմ պայքարը։ Խօսքը ինչ որ վերացական անարդարութեան, կամ միա՛յն մեր ազգի նկատմամբ եղած անարդարութեան դէմ պայքարի մասին չէ (որի դէմ անշուշտ պիտի պայքարեն)։ Երիտասարդութիւնը իր առօրեայ կեանքում պէտք է պայքարի բոլոր տեսակի անարդարութիւնների դէմ, լինեն դրանք մեր՝ կուսակցութեան ներսում թէ կուսակցութիւնից դուրս՝ մեր շրջապատում, հասարակական կեանքում թէ այլուր։ Անարդարութեան դէմ պայքարելու առաքելութիւնը երիտասարդութեան առաքելութիւնն է։ Ճիշտ այդ առումով էլ անհրաժեշտ է սկզբունքայնութիւնը։ Եւ այդ սկզբունքայնութեան դրօշը, այսօր, թէ՛ Դաշնակցութեան մէջ, թէ՛ Դաշնակցութիւնից դուրս, պէտք է վերցնի երիտասարդութիւնը։

Ամէնից վատը եւ դատապարտելին երիտասարդութեան վաղահաս ծերութիւնն է, այն առաջանում է այն ժամանակ, երբ սկզբունքայնութիւնը չի պահւում, անարդարութեան դէմ պայքարի գործում երիտասարդութիւնը ցուցաբերում է տատանումներ, սկսում է (ոչ թէ գաղափարական առումով) կրկնել իր աւելի տարեց սերնդին, փակ աչքերով իւրացնում է եւ հետեւում է նրա ուղուն, վարքագծին։ Այստեղ է, որ պատահում է վաղահաս ծերութիւնը եւ դրանից պէտք է զգուշանալ։

-Այս պահուն, դուք երիտասարդութեան հարցերու շուրջ, առաւելապէս, ընդհանուր մտորումներ արտայայտեցիք: Ընդհանուր ժողովի ընթացքին երիտասարդութեան մասին կոնկրէտ ի՞նչ ծրագրերու մասին խօսուեցաւ:

-Խօսուեց այն մասին, թէ ինչպէ՛ս կարելի է այսօրուայ մեր աշխարհացրիւ իրականութիւնից բխած տարբեր հատուածների պատկանող երիտասարդութեան միջեւ կապը, հզօրացնել։ Խօսուեց թէ ինչպէ՛ս պէտք է երիտասարդութեան մէջ տարածել եւ շետել հայրենասիրութիւնը, հայրենացումը, եթէ կարելի է նման բառ գործածել։ Թէ անհրաժեշտ է երիտասարդութեանը հեռու չպահել այսօրուայ միջազգային մակարդակում ընթացող շարժումներից, երեւոյթներից։ Դաշնակցական երիտասարդութիւնը չպէտք է կղզիանայ ինքն իր մէջ, այլ պէտք է բացուի աւելի լայն շրջանակի։ Եւ վերջապէս երիտասարդութեանը պէտք է մղել գործի, աշխատանքի, որովհետեւ գործի մէջ է, որ անհատը իրեն արտայատուած է տեսնում։ Բայց նաեւ, եւ այս բոլորի կողքին, Ընդհ. ժողովը արձանագրեց մի կարգ մտահոգութիւններ կապուած մեր երիտասարդութեան հետ։

-Վերը նշուած ձեր արտայայտած կէտերու առնչութեամբ, այսօր, անհրաժեշտ քայլեր կ՚առնուի՞ն ձեր կողմէ։

-Այսօր արդէն երիտասարդական միութիւնների համար մենք ընդունել ենք նոր ծրագիր, որը շուտով կը գործադրուի եւ որի մասին տեղեակ կը լինէք նաեւ դուք։

-Հայ Դատի աշխատանքներու հետապնդման առնչութեամբ, Ինչպէ՞ս կը տեսնէք երիտասարդութեան դերակատարութիւնը։ Նախ իրենք նախաձեռնո՞ղ են։ Այսինքն` Հայ Դատը հետապնդելու աշխատանքի ընթացքին նախաձեռնութիւններ ունի՞ն, կամ թէ դանդաղելու վիճակի մէջ են։ Համաշխաարհային ներկայ կացութիւնը չընձեռներ այն պայմանները, որ նախապէս կային։ Հայ Դատի պահանջատիրութեան առնչութեամբ ինչպէ՞ս կը տեսնէք հայ երիտասարդութեան եւ մասնաւորապէս դաշնակցական երիտասարդութեան դերը եւ ո՞ւր է անոր տեղը այսօր։

-Վերջին տաս տարուայ ընթացքում, երբ մեր ժողովուրդը, այսպէս ասած, Հայ Դատի լուծման ամէնից կարեւոր հանգրուաններից մէկի՝ Ղարաբաղի ազատագրութեան պայքարին էր լծուած, այդ պայքարի ծանր բեռը հէնց երիտասարդութեան վրայ, մեր երիտասարդութեան ուսերին էր դրուած։ Եւ կարծում եմ այդ առումով ամէն ինչ ասուած է. երիտասարդութիւնը այդ բեռի հիմնական կրողն է, առաջին գծի վրայ կանգնողը, նա մեր պայքարի հէնց առանցքն է։ Այդ առումով երիտասարդութեան դերը ես չեմ էլ առանձնացնում, դա հէնց ինքը պայքարն է, երիտասարդութիւնն ինքը պայքարն է։

Այսօր մեր երիտասարդութեան առջեւ բացուած են գործելու մեծ հնարաւորութիւններ, բացուած է մեծ ասպարէզ՝ մեր նպատակների իրականացման, հայրենիք գնալու եւ այնտեղ աշխատանք ծաւալելու իմաստով։ Բայց կան նաեւ մեծ վտանգներ կապուած՝ համաշխարհային մակարդակով երիտասարդութեան մէջ գոյութիւն ունեցող բացասական մթնոլորտին, որին կարող է կուլ գնալ մեր երիտասարդութիւնը եւս։ Բայց միաժամանակ մենք չպէտք է սխալուենք, որ համաշխարհային մակարդակում էլ կան դրական երեւոյթներ, որոնք պէտք է կարողանալ տեսնել, ըմբռնել եւ հետեւել դրանց։ Միջազգային ասպարէզում տիրող անտարբերութեան, գորշ իրականութեան մէջ պէտք է կարողանալ տեսնել եւ կառչել այն լուսաւոր երեւոյթներից, որոնք մեզ, մեր էութեանը աւելի հարազատ են։ Դա ասենք համաշխարհային մակարդակով գլոբալիզացիայի, Երրորդ Աշխարհի աղքատացման երեւոյթի դէմ եւ նոյնիսկ բնապահպանական հարցերի առումով պայքարն է, որ գոյութիւն ունի։ Ուզում եմ ասել, որ, այսօր, եթէ մենք նպատակային ենք վճռում ստեղծել մեր մթնոլորտը եւ ոչ թէ այն ստեղծում ենք տրուելով գոյութիւն ունեցող հոսանքին, ապա, կարծում եմ, որ կարող ենք մեր էութեան, մեր ազգային նպատակներին համահունչ մթնոլորտ ստեղծել մեր մէջ իսկ։

Բնականաբար դարը փոխուած է, ժամանակները փոխուած են ու այլեւս 80ական թուականներում չենք ապրում, քսաներորդ դարն ենք աւարտում, այնպէս որ ես համոզուած եմ, որ եթէ մեր առջեւ դնում ենք նպատակ. թէ վերջապէս մեր երիտասարդական միութեան առաքելութիւնն ո՞րն է, ապա մենք շատ բաներ կը կարողանանք լուծել։ Հաւատացած եմ, որ դաշնակցական երիտասարդութիւնը կարող ի իր ճամբան ինքը հարթել եւ առաջ գնալ։ Բաւական է, որ անձնատուր չլինենք եւ փորձենք մեր ուրոյն ճանապնարհը ստեղծել։

-Հայ Դատի հետապնդման աշխատանքները եթէ քիչ մը աւելի մանրամասնենք եւ ըսենք ուղղակի՝ գործնական՝ հակաթուրք պայքարի առումով, այսօր, ի՞նչ կարելիութիւններ կայ եւ կարելի՞ է ըսել, որ հայ երիտասարդութիւնը այդ ուղղութեամբ թերացած է կամ քաջալերելի է որոշ մարզերու մէջ անոր աշխատանքը։

-Եթէ մենք հարցերը շատ չենք պարզեցնում, շատ պարզունակ չենք դարձնում, իրենց բովանդակութիւնից չենք դատարկում, այսինքն երբ մենք ասում ենք՝ Հայաստանի ամբողջական ազատագրում, որը ինքնստինքեան իր մէջ պարունակում է նաեւ, ես կ՚ասէի, հակաթուրքիա պայքար եւ ոչ թէ հակաթուրք, ուրեմն ամէն ինչ այսօր կայ, պայքարի համապատասխան պայմանները գոյութիւն ունեն։ Բայց եթէ մենք Հայաստանի ամբողջական ազատագրման պայքարի վրայ դնում ենք հակաթուրք շեշտադրումը, փորձում ենք հակաթուրք բառերով բացատրել, խորհրդանշել այդ պայքարը, ապա արդէն, իմ կարծիքով, ակամայ կատարում ենք մի մեծ սխալ, Հայ Դատին, մեր գաղափարական պայքարին տալիս ենք մի նոր եւ ինքնանպատակ իմաստ։ Մեր նպատակը հակաթուրք պայքար տանելը չէ, մեր նպատակը Հայաստանի ամբողջական ազատագրումն է։ Հակաթուրք պայքարը ռասիստական պայքար է, դա մեր պայքարը չէ։ Մեր պայքարը՝ ամբողջական Հայաստանի պայքարն է, իսկ այդ պայքարը, ուզենք թէ չուզենք, բախւում է Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի շահերին եւ մենք պարտաւոր ենք այդ իմաստով իրենց դէմ պայքարել, սա լրիւ ուրիշ խնդիր է։ Ուզում եմ ճիշտ հասկանանք։

Երկրորդը՝ կարեւորը պայքարն է եւ ոչ թէ պայքարի ձեւը։ Այսօր թէ Արեւմտահայաստանի համար պայքարի, թէ՛ Ղարաբաղի ազատագրման պայքարի եւ թէ Ջաւախքի ժողովրդի մարդկային, ազգային իրաւունքների համար տարուող պայքարի առումով, կարծում եմ, մեծ աշխատանք եւ անելիքներ կան, որոնք մեզ են սպասում։ Մեզ թէ՛ որպէս կուսակցութիւն եւ թէ որպէս երիտասարդ դաշնակցականներ՝ կուսակցութեան առաջամարտիկներ եւ առաջին գծի պաշտպաններ։

Այդ առումով տարբեր ճակատներում մեր պայքարը տարբեր զարգացումներ է ապրում ժամանակ առ ժամանակ, բաւական է գիտակցենք, որ դա մի ամբողջական պայքար է, իրարից անջատ պայքարներ չեն եւ կարեւորը՝ իրար հակադրուող պայքարներ չեն։ Դա լաւ աւարտ չի ունեայ մեր ժողովրդի համար, եթէ մենք փորձենք մեր պայքարին այդ տեսակի՝ միայն հակաթուրք տեսակի բնոյթ տանք։

Մենք մեր այդ Մեծ պայքարի սկզբում ենք դեռ, այսինքն մենք դեռ նոր պիտի փորձենք, ինչպէս ասացի, մեր համար ճամբայ բացել։ Այդ ճանապարհը բացելու գործում մեր երիտասարդութեան դերը եւ գործը շատ եւ շատ կարեւոր է։

-Ի՞նչ ունիք ըսելիք դաշնակցական երիտասարդի զուտ գաղափարական, յեղափոխական, ընկերային, կազմակերպական համոզումներու եւ սկզբունքներու մասին: Որքա՞ն կարեւոր են ատոնք այսօր երիտասարդութեան աշխատանքին մէջ եւ արդեօք ներկայ պայմաններուն մէջ կարելի՞ է, որքանո՞վ կարելի է մեր այդ սկզբունքները ամբողջութեամբ եւ առանց շեղումներու իրագործել:

-Մենք մեր երիտասարդութիւնից, հէնց կուսակցութեան ներսում իր պահուածքի առումով, պահանջում ենք գաղափարապաշտութիւն, սկզբունքայնութիւն, որը բարդ բան չէ, այն մեր կուսակցութեան կանոնագրից եւ Ծրագրից բխած օրէնքների, չափանիշների նկատմամբ անվերապահ եւ հարազատ վերաբերումն է: Մեր երիտասարդութիւնը կուսակցութեան ներսում պէտք է պայքարի հէնց մեր թերութիւնների դէմ: Նա իրաւունք չունի կրկնելու մեր, այսպէս ասած, շարքերի սխալները: Մեր երիտասարդութիւնը իրաւունք չունի անցեալի սխալների, սխալ ուղղութիւնների հետեւորդը դառնայ: Ինքը պարտաւոր է կուսակցութեան ներսում լինել սկզբունքային, անզիջող, անսակարկ սկզբունքայնութիւն դրսեւորող: Մեր երիտասարդութեան համար պէտք է էական լինի անարդարութեան, կեղծիքի, ստի դէմ պայքարը: Դա երիտասարդութեան առաքելութիւնն է, նրա էութիւնը, որովհետեւ երիտասարդութիւնը չպէտք է կապուած լինի, բնականօրէն կապուած չի կեանքի եւ կեանքի պայմանաւորուածութիւններին ու նման երեւոյթների հետ:

Երիտասարդի ամենակարեւոր յատկանիշը պէտք է լինի համարձակութիւնը, որը, ինչ որ տեղ պէտք է ցաւեցնի նաեւ մեզ: Իսկ երիտասարդը կարող է դա անել, եթէ չի կրկնում իր նախորդներին, մեզ: Եթէ նա կեղծիքի, սխալի, ներքին խարդախութիւնների, ներքին պառակտումների, ներքին մանր-մունր հաշիւների, ներքին զանազան սխալ երեւոյթների, որոնք հաւանաբար գոյութիւն ունեն նաեւ մեր մէջ, կրկնողն ու հետեւողը չլինի: Երիտասարդութիւնը պէտք է լինի մեր մաքրութիւնը ապահովողը եւ դրա գրաւականը: Նա է, որ պիտի ապահովի կուսակցութիւնը կեղծիքից, ստից, ներքին` ոչ-կանոնագրային փոխյարաբերութիւններից:

Կուսակցութիւնը յոռի եւ բացասական երեւոյթներից մաքրելու առաքելութիւնը ունի մեր երիտասարդութիւնը: Կարող է մեր կուսակցութեան աւանդութիւններին չի համապատասխանում այն ինչ որ պիտի ասեմ, սակայն ամբողջական պատասխանատուութեամբ ասում եմ, որ մեր երիտասարդութիւնը պէտք է չկրկնի իր նախորդին, չպէտք է հետեւորդ լինի, մանաւանդ ստի, կեղծիքի, կողմի հետեւորդ չլինելու իմաստով կուսակցութեան մէջ: Մեր երիտասարդութեան համար սրբութեան սրբոց պիտի լինի Դաշնակցութեան սկզբունքայնութիւնը, Կանոնագիրը, Ծրագիրը: Նա իր համարձակութեամբ պէտք է վախեցնի կեղծաւորներին:

-Դաշնակցութիւնը յեղափոխական կուսակցութիւն է, պայքարի կուսակցութիւն, սակայն, այսօր, մեր երիտասարդութիւնը որքանո՞վ այդ յատկանիշներուն կառչած կը մնայ: Կարելի՞ է յեղափոխական մնալ, երբ ըսենք, այսօրուայ, պայմաններու մէջ նման աշխատանքի կարելիութիւն չկայ:

-Յեղափոխականութիւնը եւ նոյնիսկ մարտունակութիւնը մարտական աշխատանքների հետ որեւէ կապ չունեն: Յեղափոխականութիւնը այն է ինչ ասացի, այսինքն երիտասարդութիւնը պէտք է պայքարի անարդարութեան դէմ, թէ՛ մեր մէջ եւ թէ մեր շուրջը, ամէն տեղ: Այդ ժամանակ արդէն յեղափոխական գործ արած կը լինի, կը լինի յեղափոխութիւն: Եթէ մենք այդ առաքելութիւնը վերցնում ենք մեր վրայ եւ ամէն տեղ` մեր կուսակցութեան մէջ, փողոցում, մեր կեանքում, մեր հասարակական կեանքում ձգտում ենք արդարութեան, պայքարում ենք կեղծիքի դէմ, ընկերային անարդարութեան դէմ, ապա արդէն մենք յեղափոխական գործ ենք անում: Յեղափախութիւնը միայն զէնք ու կռիւ չէ: Կարելի է զէնք վերցնել եւ կռուել, բայց միաժամանակ լինել աշխարհի ամենից պահպանողական մարդը: Այսօր մեր երկրի մէջ նաեւ արդարութեան հաստատման հարց գոյութիւն ունի եւ դա նաեւ մեր հարցն է, մեր խնդիրն է: Եթէ հայրենիքդ փրկելու համար պէտք է կրակես, ուրեմն պէտք է կրակես, այո, դա ինքնանպատակ չի, դա կեանքի պարտադրանք է, իսկ մինչեւ կրակելը կայ աշխատանք, որ պէտք է անպայման տանել:

-Դուք ձեր խօսքի սկիզբը հպանցիկ նշեցիք, որ ինչ-ինչ դժգոհութիւններ կան երիտասարդութենէն: Չէ՞ք գտներ, արդեօք, որ պատճառներէն մէկն ալ վերջին տաս տարիներուն Հայաստանի մէջ ծաւալած իրադարձութիւններն են, որոնք ինչ-որ չափով ազդեցին երիտասարդութեան բարոյական նկարագրին վրայ եւ չէ՞ք կարծեր, որ մեզի կը պակսին պայծառ անուններ ու պատկառելի դէմքեր, որոնցմէ պէտք է օրինակ վերցնէր երիտասարդութիւնը:

-Այստեղ ճիշտ պէտք է հասկանալ: Նախ, այո, վերջին տասը տարիներին Հայաստանում բազմաթիւ վայրիվերումներ տեղի ունեցան: Բայց մենք արդէն տասը տարի է, որ ունենք անկախ Հայաստան, ունենք դեֆակտօ ազատագրուած Արցախ: Այս երկու հարցերը այնքան կարեւոր են, որ մնացած բոլոր հարցերը դառնում են երկրորդական ու տասներորդական: ՊԷտք չէ մոռանալ, որ այս տասը տարուայ ընթացքում մեր ժողովուրդը մի նոր որակ է նուաճել, այստեղ չպէտք է սխալուել:

Ապա` մեր տեսակը վերիվայրումներից չպէտք է մտահոգուի, եթէ այդ վերիվայրումները վերջապէս մեզի տանում են դէպի վեր եւ ոչ թէ դէպի անկում, ուրեմն դա մեզ չպէտք է մտահոգի:

Երրորդ, դուք ասում էք տիպար օրինակներ չկան, չունենք: Իսկ ինչպէ՞ս թէ չունենք, տեսել ենք Աշոտ Ղուլեանին, չէ՞, երիտասարդ, որ ծնուել է Բաքուի մէջ: Տեսել ենք թէ Դաշնակցութեան գաղափարախօսութիւնը ինչպէս էր այդ երիտասարդին հոգեփոխել եւ վերջապէս դարձրել ազգային հերոս:

Այս անցած տասը տարիների ընթացքում Դաշնակցութիւնը Հայաստանում ապացուցեց, որ ինքը դեռ նոյն Դաշնակցութիւնն է: Նա փաստեց, ո ոչ թէ իր անցեալի փառքով Հայաստան եկած եւ Դաշնակցութիւն դարձած է, այլ նոյն Դաշնակցութիւնն է` վերակերտուած եւ վերաստեղծուած Հայաստանում: Իր տասը տարուայ հայաստանեան գործունէութեամբ, Դաշնակցութիւնը ապացուցեց, որ ինքը նոյն կուսակցութիւնն է, որովհետեւ նա անցաւ Ղարաբաղի պայքարով եւ դրանով իսկ կարողացաւ ասել, որ մենք ազգային ազատագրական պայքար կազմակերպող եւ մղող նոյն կուսակցութիւնն ենք: Դրա համար էլ, մենք կարողացանք նաե՛ւ Ղարաաբաղի հարցը Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մէջ կարեւորութեամբ պարտադրել եւ չձգել, որ իշխանութիւնները այդ հարցում էական նահանջներ արձանագրեն եւ դա եղաւ նաեւ մեր քաղաքական պայքարի շնորհիւ: Ազգային քաղաքականութեան դրօշակակիրը մենք եղանք:

Երկրորդ, մենք ցոյց տուեցինք, որ մեր դէմ տեղի ունեցած բոլոր տեսակի հալածանքներից (եւ այդ եղաւ, գիտէք, 92-98 թուականներին) կարող ենք դուրս գալ առանց մեր սկզբունքներից դոյզն ինչ նահանջելու: Այդ հալածանքներից դուրս եկանք առանց նահանջելու, առանց այն որ կոտրուէինք, ծունկի գայինք, կամ այլասերուէինք: Մենք պահեցինք մեր սկզբունքայնութիւնը, մեր անզիջող կեցուածքները եւ դուրս եկանք այսպէս ասած յաղթանակած, մենք յաղթած ենք, որովհետեւ, հին իշխանութիւններին յաջորդած նորերը, ես կասեմ, պարտաւորուած տէր կանգնեցին մեր որոշ արժէքներին` թէ՛ ներայգային, թէ՛ արտաքին քաղաքականութեան բնագաւառում: Վերջին երկու տարուայ ընթացքում այսպէս ասած, յայտնուեցինք իշխանութեան կողքին, ինչ որ տեղ իշխանութեան մէջ, բայց այստեղ եւս մենք պահեցինք մեր բարոյականութիւնը, ինքնութիւնը, չայլասերուեցինք :

-Իսկ այդ ամբողջը բաւարար չէ՞ ոգեւորումի համար:

-Այդ ամէնով պէտք է հպարտանալ, բայց երբեք չբաւարարուել դրանցով եւ չհամակերպուել իրադրութեան հետ: Իսկական հայրենասէրին հայրենիքի թշուառ վիճակը ոչ թէ յուսահատուելու, այլ այդ վիճակից երկիրը դուրս բերելու գործին է մղում: Մէնք մէկ անգամ ընդմիշտ պէտք է հասկանանք, որ ինչքան ծանր է հայրենիքի վիճակը, ուրեմն նոյնքան էլ լուծելու հարցեր կան, նոյնքան էլ պատճառներ` պայքարի համար:

-Ի՞նչ կրնան ընել, ո՞րն է դերը երիտասարդութեան` Հայրենիք-Սփիւռք յարաբերություններու սերտացման առումով: Աշխատանքի հնարաւոր ի՞նչ դաշտեր գոյութիւն ունին:

-Հաւանաբար ես ինձ շատ եմ երիտասարդ զգում եւ դրա համար էլ շատ չեմ տարբերում մեր եւ երիտասարդութեան անելիքները: Հայրենիքը պէտք է ճանաչել, պէտք է նաեւ սիրել եւ ապրել հայրենիքով: Հայրենիք-Սփիւռք կապերի առումով առնուազն մենք այն կուսակցութիւնն ենք, որ միշտ էլ հաւատացել է մեր մէկ ժողովուրդ եւ ազգ լինելուն, որը ունի նաեւ մէկ հայրենիք: Մեր թշնամու միջամտութեան պատճառով մենք բաժան-բաժան ենք դարձել:

Հայրենիք-Սփիւռք անելիքի իմաստով, կարծում եմ մեր երիտասարդութիւնը ունի հետեւեալ հիմնական անելիքը. վերակերտել մեր մէկ ազգ լինելու իրողութիւնը, մէկ ազգ որ ձգտում է մէկ հայրենիքի: Այսինքն սա է հիմնականը եւ դրա համար կապեր, յարաբերութիւններ, փորձի եւ ճանաչողութեան փոխանակում, այս ամէնը անհրաժեշտ են, սակայն հարցի էութիւնը մնում է վերը ասածս: Մենք նախ պիտի կարողանանք հաւատալ եւ գիտակցել այդ գաղափարին եւ մեր այդ գաղափարներով վարակենք նաեւ մեր շրջապատին ու ազգը, ամրագրելով եւ համոզում դարձնելով, որ մենք մի ազգ ենք եւ ունենք մի հայրենիք: Սա շատ կարեւոր հարց է, մեր թշնամու կողմից մեզ պարտադրուած վիճակը մենք իրաւունք չունենք, ակամայ, օրինականացնել:

-Ո՞րքանով կը կարեւորէք «Ռազմիկ»ի եւ անոր նման միւս երիտասարդական թերթերու առկայութիւնը երիտասարդութեան համար:

-Պէտք է խոստովանեմ, որ «Ռազմիկ»ի մասին շատ բան չեմ կարող ասել, շատ քիչ եմ կարողացել տեսնել եւ ընթերցել, հետեւաբար ամբողջական պատկերացում չեմ կարող ներկայացնել, բայց ընդհանրապէս երիտասարդական թերթը, նորից նոյնը պիտի ասեմ, եթէ պիտի գայ կրկնելու մեծերի, ոչ-երիտասարդական թերթերի նիւթերը, նոյն բովանդակութիւնը, նոյն ուղղութիւնն ու մօտեցումները, ապա դա լաւ չէ: Պէտք էլ չկայ առանձնաբար կրկնելու այդ բոլորը: Բայց որպէս երիտասարդական թերթ, նա պէտք է կարողանայ համարձակ մտքեր ձեւաւորի, դրանք քննութեան մէջ դնի, մտքի, մօտեցման, մտածողութեան եւ հոգսերի խնդիրները կարողանայ ընդհանրացնի, այո, այդ իմաստով մեր բոլոր թերթերն էլ ունեն մեծ անելիքներ, բայց աւելի շուտ այդ դերը վերապահուած է մասնաւորաբար երիտասարդական թերթերին:

Այն ինչ ասացի մեր երիտասարդութեան եւ երիտասարդականի էութեան մասին, կարծում եմ այդ պիտի ձեւաւորի, զգալի, շօշափելի եւ վարակիչ դարձնի թերթը:

Որպէս ամփոփում պէտք է ասեմ. չյուսահատուել, որովհետեւ յուսահատուելու պատճառ չկայ, այլ փորձել մի քայլ առաջ գնալով մեզ էլ ղեկավարել: Սա է իրականութիւնը. եթէ երիտասարդութիւնը մէկ քայլ մեզանից առաջ չքայլի` մենք կորած ենք: Ուրեմն այդ քայլը երիտասարդութիւնը պէտք է ամուր, հաւատքով եւ վճռակամութեամբ վերցնի:

 

Leave a Comment